Monday, June 27, 2011

बा. भ. बोरकर - झाड गूढ


झाड गूढ झाड गूढ
ओल्या प्रकाशाची चूड
गार गार पारा गाळी
स्वप्नरंगांचे गारूड
 
झाड पाताळ फोडते
झाड आकाश वेढते
ताळ मूळ संसाराचे
गाठीगाठीत जोडते
 
झाड वाकडे तिकडे
छेडी फांद्यांची लाकडे
वीज थिजवून पोटीबा
वारी मेघांचे साकडे
 
झाड स्वछंदी आनंदी
सुखे होय जायबंदी
घावाघावातून धाडी
फुले ज्वाळांची जास्वंदी
 
झाड माझे वेडेपिसे
उन्ही जळताना हसे
रूसे धो धो पावसात
चांदण्यात मुसमुसे
 
वेडे झोपेत चालते
अर्ध्या स्वप्नात बोलते
गिळोनिया जागेपण
उभे आहे तो वाढते

Saturday, June 25, 2011

बा. भ. बोरकर - तव नयनाचे दल हलले ग !


तव नयनाचे दल हलले ग !
पानावरच्या दवबिंदूपरि
         त्रिभुवन हे डळमळले ग !
 
तारे गळले, वारे ढळले
दिग्गज पंचाननसे वळले
गिरि ढासळले, सुर कोसळले
         ऋषि, मुनि, योगी चळले ग !
 
ऋतुचक्राचे आंस उडाले
आकाशांतुनि शब्द निघाले,
"आवर आवर आपुले भाले
          मीन जळि तळमळले ग !"
 
हृदयी माझ्या चकमक झडली
नजर तुझी धरणीला जडली
दो हृदयांची किमया घडली
          पुनरपि जग सावरले ग !

Thursday, June 23, 2011

पु.शि.रेगे : पाहिले न पाहिले

जे मत्त फुलांच्या कोषांतुन पाझरलें,
निळ्या लाघवी दंवांत उलगडलें,
जें मोरपिसांवर सांवरलें,

तें - त्याहुनही - आज कुठेंसें
पुन्हा एकदां
तशाच एका लजवंतीच्या
डोळ्यांमध्ये - डॊळ्यांपाशी -
झनन-झांजरे मी पाहिलें...
पाहिले न पाहिले.

जें प्राजक्ताच्या पाकळिवर उतरले,
मदिरेवरच्या निळ्या गुलाबी फेंसावर महिरपलें,
जे जललहरीवर थरथरले,

तें - त्याहुनही - आज कुठेंसें
पुन्हां एकदां
तशाच एका लजवंतीच्या
ओठांवरती - ओठांपाशी
ठिबक-ठाकडें मी पाहिलें....
पाहिलें न पाहिलें.

जे कलहंसांच्या पंखांवर भुरभुरलें,
सोनेरी निळसर मळ्या-मळ्यांतुन शहारलें,
जें पुनवेंच्या चांदण्यांत भिजलें, भिजलें,
ते - त्याहुनही - आज कुठेंसें
पुन्हां एकदां
तशाच एका लजवंतीच्या

मानेखालीं - किंचित वक्षीं -
बहर-बावरें मीं पाहिलें...
पाहिलें न पाहिलें.

Wednesday, June 15, 2011

बा. भ. बोरकर -- निळा


एक हिवतीचा निळा एक धुवतीचा निळा
दूर डोंगरातला एक जरा त्याच्याहून निळा
 
मोरपिसाच्या डोळ्यातला एक मखमली निळा
इंद्रनिळातला एक गोड राजबिंड निळा
 
विसावल्या सागराचा एक ओलसर निळा
आकाशाच्या घुमटाचा एक गोलसर निळा
 
असे नाना गुणी निळे किती सांगू त्यांचे लळे?
ज्यांच्यामुळे नित्यनवे गडे तुझे माझे डोळे
 
जिथे उगवे मावळे त्यांचा लावण्य सोहळा
असा कालिंदीच्या काठी एक इंदिवर निळा
 
आपणही होऊ निळ्या करू त्याशी अंगसंग
निळ्या झाल्या त्यांच्यासंगे रंग खेळतो श्रीरंग

विन्दा करंदीकर - निळा पक्षी


काही केल्या
काही केल्या
निळा पक्षी
जात नाही.
 
प्रकाशाचे
पंख सान;
निळी चोच
निळी मान;
निळे डोळे
निळे गान;
निळी चाल
निळा ढंग;
त्याने चढे
आकाशाला
निळा रंग.
 
असली ही
जात न्यारी
बसे माझ्या
निंबावरी;
पृथ्वीमध्ये
पाळे खोल;
तरीसुद्धा
जाई तोल;
...अनंताचा
खड्डा खोल.
 
तर्काच्या या
गोफणीने
फेकितसे
काही जड;
आणि पाने
आघाताने
करतात
तडफड;
टिकाळीला
निळा पक्षी
जसा धड
तसा धड;
...उंच जागा
अवघड.
 
याचे गान
याचे गान
अमृताची
जणू सुई;
पांघरूण
घेतो जाड,
तरी टोचे;
झोप नाही
जागविते
मेलेल्याला;
जागृतांना
करी घाई.
 
याचे गान
याचे गान
स्वरालाच
नुरे भान.
नाही तार
नाही मंद्र;
...चोचीमध्ये
धरी चंद्र.
 
काही केल्या
काही केल्या
निळा पक्षी
जात नाही.
 

Thursday, June 9, 2011

बा. भ. बोरकर - सरिवर सरी आल्या ग


सरिवर सरी आल्या ग
सचैल गोपी न्हाल्या ग
गोपी झाल्या भिजून चिंब
थरथर कांपति निंब-कदंब
घनांमनांतुन टाळ-मृदंग
तनूंत वाजवि चाळ अनंग
पाने पिटती टाळ्या ग
सरिवर सरी आल्या ग

मल्हाराची जळांत धून
वीज नाचते अधुनमधून
वनात गेला मोर भिजून
गोपी खिळल्या पदीं थिजून
घुमतो पांवा सांग कुठून?
कृष्ण कसा उमटे न अजून?
वेली ऋतुमति झाल्या ग
सरिवर सरी आल्या ग

हंबर अंबर वारा ग
गोपि दुधाच्या धारा ग
दुधांत गोकुळ जाय बुडून
अजून आहे कृष्ण दडून
मी-तूं-पण सारें विसरून
आपणही जाऊं मिसळून
सरिवर सरी आल्या ग
दुधांत न्हाणुनि धाल्या ग
सरिवर सरी : सरिवर सरी....

बा. भ. बोरकर - हवा पावसाळी


हवा पावसाळी जरा रात्र काळी
ढगाआडचा चंद्र थोडा फिका
दिवे दूर काही धुक्याच्या प्रवाही
जळी पूल कोणी लुळा मोडका
कुठे दाट खोपी उभे माड झोपी
पथी झावळांच्या खुळ्या सावळ्या
कुठे सर्द वारा जरा गर्द खारा
जीवा स्पर्शुनी त्याही भांबावल्या
कुणी बांग देतो कुणी वेध घेतो
अकस्मात तेजाळती काजवे
सुखाच्या तळाशी किती दु:खराशी
उरी कारणाविणही कालवे
नदी आज जागी उदासी अभागी
अजुनी न ये नीज या सागरा
हवा पावसाळी जरा रात्र काळी
हिची आगळी आज काही तर्‍हा